نقش و جایگاه مطوّعین در بسط و تثبیت دولت های اول تا سوم سعودی

جریان وهابیت که در پی بسط اندیشه های محمد بن عبدالوهاب در نجد شکل گرفت و پس از انعقاد پیمان همکاری او با محمد بن سعود، وجهه ای سیاسی پیدا کرد، تاریخ پر فراز و نشیب را پشت سر گذاشته است. همراهی و تعامل دو جناح مذهبی و سیاسی حکومت سعودی از موضوعات جذاب برای تحقیق در تاریخ وهابیت است. جناح مذهبی از ابتدا به قدرت و حمایت جناح سیاسی برای نشر وهابیت محتاج بوده و جناح سیاسی نیز نیازمند کسب مشروعیت و مقبولیت مذهبی برای اقدامات خویش بوده است. بر این اساس، گروهی از طلاب علوم دینی و شاگردان ابن عبدالوهاب که به سبب نوع حضور داوطلبانه شان، «مطوّع» نامیده می شدند، مسئول سازماندهی و تنظیم روابط این دو جناح بودند. نقش و جایگاه مطوعین در طول سه دولت سعودی، فراز و نشیب های متعددی را تجربه کرده است. تحلیل این فراز و فرودها و نیز بررسی روند پرتلاطم دو جناح سیاسی و مذهبی دولت سعودی ـ وهابی، به منظور ترسیم نقش و جایگاه مطوّعین در تاریخ این دولت ها، هدف اصلی این تحقیق است.